Achtergrond
Keep your wits – en begrijp het verschil tussen wit en weizen
Keep your wits! Ja, da’s Engels voor ‘hou je verstand!’ En elke bierliefhebber met verstand begrijp volkomen het verschil tussen witbier en weizen. Toch worden deze stijlen nog steeds vrij door elkaar gebruikt. Maar waarom, en wat is het verschil?
Wat is Weizen?
De Weizen kwamen uit het oosten, dat leerde je zelfs in de kerk. Nou dat klopt, de Duitsers zijn namelijk onze oosterburen. Weizen – dat ook wel geschreven wordt als Weißbier/Weissbier – betekent in het Duits letterlijk ‘tarwebier’. Minimaal 50% tot 70% van het moutbeslag moet volgens de traditie uit tarwemout bestaan, en dat proef je!
Tarwe geeft namelijk een volle en romige smaak met banaanaroma’s van de typische gist. Ook geeft het de bekende frisse (soms licht-zurige) doordrinkbaarheid. Het alcoholpercentage ligt rond de 5%, en de gist schenk je mee: dat geeft net dat beetje extra aan de smaak en maakt je bier zo mooi troebel!
Reinheitsgebot
Veel mensen linken de weizen ook aan het Reinheitsgebot; een oude Duitse bierwet. Het is tevens de oudste warenwet ter wereld. Deze oude Beierse wet uit 1516 bepaalde dat bier slechts drie ingrediënten mocht hebben: water, hop en gemout gerst (graan). Het gebod verbiedt bovendien het gebruik van kruiden, gelatine en vruchten. Het oorspronkelijke Reinheitsgebot bevatte geen gist als ingrediënt. Simpelweg omdat men nog geen enkel benul had van het bestaan en de werking van gist.
Doel van het Reinheitsgebot, dat buiten Beieren onbekend was en dus ook geen invloed had op de elders gebruikte brouwmethoden, was mede om het gebruik van tarwe en rogge in bier te voorkomen, zodat deze granen voortaan voornamelijk voor brood gebruikt zouden worden.
Maar hee, weizen bestond toch ook en werd flink gelinkt met het Reinheitsgebot? Ja, dat klopt… Het brouwen van bier met tarwe (Weizenbier) kwam in Beieren voor, maar slechts onder speciaal privilege van de hertog welke hier speciaal toestemming voor moest geven.
Witbier
Dan witbier. Witbier is gebrouwen met ongeveer 50% gemoute gerst en ongeveer 50% tarwe. Naast graan worden er tijdens het brouwproces ook diverse kruiden toegevoegd, zoals korianderzaad, anijs, kruidnagel en citrusschil. Dat geeft een iets meer uitgesproken fruitige smaak dan weizen, en is nu net het verschil.
En nu we toch bezig zijn: witbier wordt vaak Belgisch genoemd. De Belgische witbieren stammen uit Brabant. Rond 1960 was dit echter nagenoeg verdwenen totdat Pierre Celis in het dorpje Hoegaarden begon met zijn nieuwe witbier. En ja, dat werd een wereldhit…
Pierre Celis verkocht uiteindelijk zijn brouwerij aan AB Inbev en startte zelf in Amerika opnieuw met Celis White, een commercieel witbier wat met name succesvol werd in de Verenigde Staten.
Nee, geen citroen!
Vaak worden witbieren geserveerd met een schijfje citroen of sinaasappel. Maar hee, doe dat nu niet! De brouwer bepaalt welke kruiden passen in zijn bier, en wanneer dat citroentje of sinaasappeltje in zijn bier had gemoeten dan was deze wel tijdens het brouwproces toegevoegd.
Dat de moderne wereld op de deur klopt wordt echter pijnlijk duidelijk uit de Instagramfeed van Hoegaarden: overmatige garnering met citroen en sinaasappel is de commercialisering ten top, en doet het leuk op de foto. Heiligschennis ten top, maar commercie bepaalt…
Een greep uit ons assortiment
Natuurlijk hebben we diverse witbieren en weizen voor jullie. Behalve Weihenstephaner Weizen (van de oudste brouwerij ter wereld) hebben we bijvoorbeeld ook Fat Tire Belgian White, een Amerikaans witbier geinspireerd door Belgen. Brouwerij De Commies maakte ook een Amerikaans Wit, of probeer het enige witte Trappistenbier ter wereld: Witte Trappist van La Trappe.
